Katarzyna TUROŃ[1], Michał JUZEK[2], Piotr CZECH3
praktyczne porady dotyczące niezarobkowego przewozu zwierząt domowych na terenie UNii Europejskiej – aspekt prawny
Streszczenie. W artykule zostało przedstawione praktyczne podejście
do niezarobkowego przewozu zwierząt na terenie Unii Europejskiej. Starano się
stworzyć swego rodzaju poradnik, który ułatwiłby podróże wraz ze zwierzętami.
Artykuł ma pomóc w podjęciu decyzji począwszy od rodzaju dokumentów, jakie
zwierzę powinno mieć, przez szczegółowe zasady identyfikacji zwierzęcia, aż po dodatkowe
wymogi i ograniczenia transportowe stawiane przez niektóre kraje członkowskie
Unii Europejskiej. Celem pracy jest pomoc
w zapewnieniu komfortu przewozu zarówno dla właściciela, jak i samego
zwierzęcia, dzięki wykonaniu danego transportu w sposób legalny z uniknięciem
przykrych konsekwencji.
Słowa kluczowe: Niezarobkowy transport zwierząt, prawny aspekt przewozu zwierząt, przewóz zwierząt domowych, podróż ze zwierzętami
practical
advICes of NON-Profit trasnport DOMESTIC animals in the
Summary. The article was presented a
practical approach to the non-profit transport of domestic animals in the
Keywords: Non-profit animal transport, legal
aspect of animal transport, transport domestic animals, traveling with pets
1. WPROWADZENIE
Zasady i
warunki transportu zwierząt głównie zarobkowego zarówno w Rzeczpospolitej
Polskiej, jak i na terenie Unii Europejskiej są doskonale znane firmom
transportowym i osobom profesjonalnie zajmującym się tego typu przewozami.
Co jednak w przypadku, kiedy transport dotyczyć ma przewozu o charakterze
niezarobkowym, pojedynczych sztuk zwierząt, które przewożone są pod opieką
odpowiedzialnej za nie osoby fizycznej, lub kiedy dane zwierzę domowe
towarzyszy w podróży swojemu właścicielowi. Przed wieloma podobnymi pytaniami
mogą stawać posiadacze czworonogów w tak prozaicznych sytuacjach, jak na
przykład wyjazd na wakacje w towarzystwie swojego pupila. W jaki sposób zatem
transportować zwierzęta podczas przewozu o charakterze niezarobkowym w sposób
legalny? W niniejszym artykule starano się znaleźć odpowiedź na to, jak zgodnie
z prawem podróżować ze swoim „czworonożnym przyjacielem”.
2. NIEHANDLOWY PRZEWÓZ ZWIERZĄT –
UWARUNKOWANIA PRAWNE
Podstawowym
aktem prawnym świadczącym o wymogach, jakie muszą być spełnione podczas
niezarobkowego przewozu zwierząt domowych na terenie Unii Europejskiej jest
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 998/2003 z dn.
26.05.2003 r. Rozporządzenie to ma na celu zapewnienie nie tylko ochrony ludzi
i zwierząt, ale również ułatwienie transportu zwierząt domowych podróżujących
ze swoimi właścicielami.
Według wyżej
wymienionego Rozporządzenia przewożone mogą być określone gatunki zwierząt,
zwane „zwierzętami domowymi”, które podczas podróży towarzyszą swojemu
właścicielowi lub osobie fizycznej odpowiedzialnej za nie. Ponadto, transport
tych zwierząt nie jest związany z celami zarobkowymi ani nie są one przewożone
w celu przekazania do innego właściciela [1, 2].
Gatunki zwierząt określone mianem zwierząt domowych zostały przedstawione w tabeli 1.
Tabela 1
Klasyfikacja zwierząt domowych
|
Klasyfikacja gatunków zwierząt określonych jako „zwierzęta domowe” na
podstawie rozporządzenia (WE) nr 998/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dn.
26.05.2003 r. |
|
|
CZĘŚĆ A |
Psy |
|
Koty |
|
|
CZĘŚĆ B |
Fretki |
|
CZĘŚĆ C |
Bezkręgowce
z wyjątkiem pszczół i skorupiaków |
|
Ozdobne
ryby tropikalne |
|
|
|
Płazy |
|
Gady |
|
|
Ptaki –
wszystkie gatunki z wyjątkiem drobiu objętego dyrektywami Rady 90/539/EWG i
92/65/EWG |
|
|
Gryzonie i
króliki |
|
2.1. Przepisy dotyczące identyfikacji
przewożonych zwierząt domowych
Do 03.07.2011 r. transportowane
zwierzęta domowe z grupy części A i B, tj. psy, koty i fretki, musiały być
zidentyfikowane według co najmniej jednej z możliwych form, tj.:
- elektronicznego
systemu identyfikacji (chip/transponder/mikroczip) – mikroczip zgodny z normą
ISO 11784 lub aneksem A do ISO 11785, w przypadku gdy chip nie jest zgodny
z żadną z wymienionych norm, właściciel musi mieć czytnik do odczytania
numeru identyfikacyjnego podczas kontroli [3],
Rys. 1. Schemat budowy transpondera używanego do identyfikacji zwierząt [4]
Fig. 1. Schematic structure of transporder used to identification of animals [4]
- tatuażu (wytatuowanego numer lub kombinacja cyfry + litery) –
możliwa identyfikacja tylko w przypadku, gdy tatuaż został wykonany czytelnie i
właściciel ma zaświadczenie, że wykonano go przed 03.07.2011 r. Dokładne
umiejscowienie tatuażu identyfikującego na przykładzie psa zostało
przedstawione na rys. 2.
Rys. 2, 3. Umiejscowienie tatuażu identyfikującego na przykładzie psa
Fig. 2, 3. Location
of identifying tattoo
W przypadku psów rasowych
informację o numerze identyfikacyjnym, tj. tatuażu, a także dacie urodzenia – celem
sprawdzenia czy tatuaż został wykonany przed 03.07.2011 r. – można znaleźć w
metryce zwierzęcia (rys. 3) wystawionej przez Polski Związek Kynologiczny.
Od 03.07.2011 r. jedyną
akceptowalną formą identyfikacji zwierzęcia jest jego oznakowanie za pomocą
transpondera [5].
Rys. 4. Fragment metryki zwierzęcia ze zwróceniem uwagi na numer tatuażu
Fig. 4. Fragment
of animal’s metric focused on tattoo number
2.2. Szczegółowe wymagania
związane z niezarobkowym transportem zwierząt
Oprócz odpowiedniej identyfikacji
przewożone zwierzę domowe musi spełnić wiele kolejnych warunków, aby mogło być
przewożone na terenie Unii Europejskiej. Zwierzę powinno:
1) mieć paszport.
Dokument ten może otrzymać tylko i wyłącznie oznakowane zwierzę. Koszt
znakowania wahają się w granicach od 80 do 100 zł, natomiast wyrobienie
paszportu to koszt około 50 zł. Nabyć go można w lecznicach weterynaryjnych [5],
2) być
zaszczepionym przeciwko wściekliźnie. Należy jednak pamiętać o tym, że:
- w przypadku pierwszego szczepienia (u
zwierzęcia w wieku powyżej 3. miesiąca życia) jego ważność uzyskuje się po 21
dniach od daty jego wykonania. Poglądowe zaświadczenie wykonania pierwszego
szczepienia przeciwko wściekliźnie zostało przedstawione na rys. 6 [3],
- przy
kolejnych szczepieniach, które przeprowadzane są regularnie według terminów
określonych przez lekarza, ważność szczepienia uzyskuje się w dniu
zaszczepienia zwierzęcia (tj. podania mu dawki przypominającej). Kolejne z
wykonywanych szczepień zapisywane są najczęściej w książeczce zdrowia zwierzęcia
– rys. 7 [3],
Rys. 5. Wzór paszportu zwierzęcia [6]
Fig. 5. Pattern of pet passport [6]
Rys. 6. Przykład
zaświadczenia o szczepieniu przeciwko wściekliźnie
Fig. 6. An example of a certificate of vaccination against
rabies
Rys. 7. Potwierdzenie
szczepienia przeciwko wściekliźnie
Fig.
7. Confirmation of rabies vaccination
- w
przypadku gdy właściciel zwierzęcia lub osoba za nie odpowiedzialna nie posiada
dokumentu poświadczającego wykonanie ostatniego szczepienia – kolejne ze
szczepień traktowane jest jak pierwsze i jego ważność uzyskuje się odpowiednio
po 21 dniach od terminu jego dokonania [3],
3) nie powinno być również nosicielem
kleszczy lub tasiemców (leczenie przeciwko pasożytom) [5].
Jeżeli podczas kontroli zostanie ujawnione, że zwierzę nie spełnia wyżej wymienionych wymogów, tzn. przykładowo kontroler nie jest w stanie odczytać danych z tatuażu, osoba odpowiedzialna za zwierzę nie umożliwia odczytu danych itp., zwierzę może być odesłane do kraju, z którego pochodzi lub poddane kwarantannie, w przypadku niespełnienia wymogów zdrowotnych (na koszt właściciela/osoby odpowiedzialnej za zwierzę). Należy mieć na uwadze również fakt, iż jeżeli nie jest możliwy powrót zwierzęcia do kraju pochodzenia lub poddanie go kwarantannie, wówczas może ono zostać uśpione bez zastosowania jakiejkolwiek rekompensaty finansowej dla właściciela/opiekuna zwierzęcia [3, 5].
Transport
zwierząt z grupy A i B do Rzeczypospolitej Polskiej, których wiek nie
przekracza trzech miesięcy, jest niedozwolony, natomiast przemieszczanie
gatunków będących pod ochroną (tj. objętych Konwencją Waszyngtońską CITIES)
wymaga posiadania stosownej dokumentacji – w tym przypadku szczegółowych
informacji udziela Ministerstwo Środowiska [3].
3. DODATKOWE WARUNKI NIEKTÓRYCH KRAJÓW CZŁONKOWSKICH
UNII EUROPEJSKIEJ W SPRAWIE PRZEWOZU
ZWIERZĄT DOMOWYCH
Mimo ogólnie panujących zasad narzuconych przez rozporządzenie nr 998/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 maja 2003 r., niektóre z krajów członkowskich Unii Europejskiej mają szczególne wymagania związane z transportem zwierząt domowych. Uwarunkowania te zostały zestawione w tabeli 2.
Tabela 2
Zestawienie
dodatkowych wymagań, dotyczących niezarobkowego przewozu zwierząt niektórych
krajów członkowskich UE
|
Kraj |
Wymagania |
|
Niemcy, Austria |
Pies może przekroczyć granicę państwa
tylko w towarzystwie osoby widniejącej w dokumentach jako jego właściciel. Niemcy:
rasy uznawane powszechnie za niebezpieczne (Pit Bull Terrier, American Staffordshire Terrier, Staffordshire Bull
Terrier, Bull Terrier) oraz ich
krzyżówki, a także psy innych ras, które mogą być uznane za niebezpieczne lub
cechujące się zachowaniami agresywnymi, nie mogą być utrzymywane bez
zezwolenia. |
|
Szwajcaria |
Psy poddane zabiegowi kynologii (kopiowanie uszu lub ogona) nie zostaną
wpuszczone na teren państwa. |
|
Wielka Brytania, Irlandia i Szwecja |
Wymagane
jest, aby zwierzę miało transponder (czip). Ponadto, paszport zwierzęcia
powinien zawierać zaświadczenie o przeprowadzeniu badania polegającego na neutralizującym miareczkowaniu przeciwciał na
minimalnym poziomie 0,5 IU/ml. Takie badanie może wykonać tylko upoważniony
weterynarz w zatwierdzonym laboratorium. W Wielkiej Brytanii oraz
Irlandii zwierzę może przekroczyć granicę państwa dopiero po 6 miesiącach od
wykonania badania pod warunkiem, że jego wynik był pozytywny. Zwierzę musi być zaszczepione przeciwko kleszczom (nie dotyczy
Szwecji) oraz tasiemcowi Echinococcus. Transport kotów i fretek nieszczepionych przeciwko wściekliźnie w
wieku poniżej trzech miesięcy jest zabroniony. |
|
Malta |
Wymagane posiadanie identyfikującego
transpondera. Zwierzę musi być zaszczepione
przeciwko kleszczom oraz tasiemcowi Echinococcus. Przywóz psów rasy Pitbull Terrier,
Tosa inu, Dogo argentyno, Fila brazileiro jest zabronione. Za złamanie zakazu grożą konsekwencje prawne
oraz odebranie i uśpienie psa. |
|
Finlandia |
Konieczne
jest zaszczepienie zwierzęcia przeciwko
tasiemcowi Echinococcus oraz wściekliźnie. |
|
Cypr |
Zakaz
wwożenia zwierząt w wieku poniżej 111 dni. |
cd. tabeli 2
|
Belgia |
Gołębie wwożone na
terytorium Belgii muszą być zaszczepione przeciwko paramyksowirozie (minimum
3 tygodnie przed podróżą). Zakazany jest udział w wystawach psów z kopiowanymi
uszami i/lub ogonami. |
|
Francja |
Zakazane jest wwożenie
psów rasy Pitbull terrier, Boerbull oraz psów z nimi spokrewnionych i nie- mających
rodowodu. Utrzymywanie psów tej rasy wymaga zezwolenia. |
|
Holandia |
Od 1 stycznia 2009 r.
dozwolone jest wwożenie wszystkich ras psów, z wyjątkiem psów wykazujących
agresywne zachowanie podczas wykonywania oficjalnej kontroli. Zwierzęta
objęte ochroną mogą być importowane wyłącznie z zezwoleniem oraz stosownymi
dokumentami. |
|
Litwa |
Zabronione
jest przywożenie psów używanych do walk (Pit Bull Terrer, Bandog Mastiff), ich
krzyżówek oraz krzyżówek psów ras uznawanych za niebezpieczne (American
Staffordshire Terrier, Staffordshire Bull Terrier, American Buldog,
Argentinian Fighting Dog, Brazylian Mastiff/Brazylian Fighting Dog, Turkish
Kantal Dogs, Caucasian Shepherd Dog, South Russian Sheppherd Dog). Ptaki w ilości nie
większej niż 5 sztuk, nie muszą mieć żadnych dokumentów. Wyjątek stanowią
ptaki z rodziny papug, którym musi towarzyszyć świadectwo pochodzenia i muszą
być oznakowane. Gołębiom transportowanym na potrzeby wystaw, targów, zawodów musi
towarzyszyć świadectwo zdrowia wydane przez urzędowego lekarza weterynarii,
poświadczające pochodzenie z regionów wolnych od chorób zakaźnych ptaków,
oraz wykonanie badania w dniu wysyłki, świadczące o ich zdrowiu i zdolności do podróży. |
4. PODSUMOWANIE
W niniejszym artykule starano się przedstawić zbiór najważniejszych porad związanych z niezarobkowym przewozem zwierząt na terenie Unii Europejskiej.
Celem pracy była próba pomocy w zwiększeniu komfortu właścicieli/opiekunów podróżujących ze zwierzętami oraz wskazanie na jakie aspekty powinni oni zwrócić szczególną uwagę, aby transport wykonywany był w sposób legalny.
Należy jednak pamiętać o tym, że przepisy każdego z krajów mogą być modyfikowane. Dlatego też przed wyjazdem, najlepszym rozwiązaniem będzie dodatkowe skontaktowanie się z ambasadą danego państwa. Takie działanie pozwoli uniknąć dodatkowych problemów i kosztów.
Podczas każdej podróży uczestników transportu mogą spotkać dodatkowe, nieprzewidziane sytuacje, takie jak np. kontrole weterynaryjne (na granicach państw), za które opłatę ponosi właściciel podróżujący ze zwierzęciem, co często wiąże się z niemałymi wydatkami.
Bibliografia
1. 998/2003.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i
Rady (WE). [Regulation of
the European Parliament and the Council (EC)]. 26.05.2003.
2. Eur-Lex.
„Przemieszczanie zwierząt domowych o charakterze niehandlowym”. [In Polish: “Movement of pet animals
for non-commercial nature”]. Accesed: 29.09.2014. Available at:
http://europa.eu/legislation_summaries/food_safety/veterinary_checks_and_food_ hygiene
/f83009_pl.htm.
3. Zielona
Linia. „Przewóz zwierząt
domowych”. [In Polish: Green Line. “The carriage of pets”]. Accesed: 29.09.2014. Available at:
http://zielonalinia.gov.pl/Przewoz-zwierzat-domowych-5276.
4. Weterynaria Toruń. [Torun
veterinary]. Accesed: 01.10.2014. Available at: http://www.weterynaria-torun.pl/pliki/imagepicker/1/budowamikroczipa_2.jpg.
5. Infor.
„Przewóz zwierząt za granicę - zmiany od 2012 roku”. [In Polish: „Transport of animals abroad - a
change from 2012”]. Accesed: 02.10.2014. Available at: http://www.infor.pl/prawo/prawa-konsumenta/konsument-turystyka/304734,Przewoz-zwierzat-za-granice-zmiany-od-2012-roku.html.
6. Weterynaria. [Veterinary medicine].
Accesed: 02.10.2014. Availabe at: http://www.weterynaria.za.pl/pictures/paszport.jpg.